National Basketball Association (NBA)
Amerika Birleşik Devletleri'nde kurulmuş bulunan profesyonel basketbol ligi organizasyonudur.
Tüm dünyada en çok izlenen spor organizasyonlarından biri olan NBA, ABD dışında 1940'lı yıllarda Kanada'da Toronto Huskies takımı ile varken, bu takım daha sonra kapanmıştır. 1995'de tekrar Kanada'da Toronto Raptors ve Vancouver Grizzlies takımları ile bu ülkeye de taşındığı halde Vancouver'da yeterli ilgiyi görmediği için ABD dışında sadece Toronto takımı vardır.
Tarihi
NBA, 6 Haziran 1946 tarihinde "Basketball Association of America" (BAA) adıyla kuruldu. Bugünkü adı olan "National Basketball Association" (NBA) ismi ise 1949 yılında ABD'de kurulmuş olan bir diğer profesyonel lig olan "National Basketball League" (NBL) ile birleşmesinden sonra alındı.
NBL 12 yıldır süren profesyonel bir lig olmasına rağmen genel olarak 3 yıllık BAA'nın önderliğinde kuruldu. Bunda, BAA'nın ülke çapında büyük şehirlerde yaygın bir lig olması sebepti. 1949 yılında iki ligin birleşmesinden dolayı 17 takımlı bir lig oluştu. Bu birleşme sonucu büyük şehirlerdeki büyük takımlar ile küçük kasaba takımlarının karışımı dengesiz bir lig oluştu.
1950'de lig 11 takıma düştü. 1954'de lig tarihinin en az takım olan 8 takım kaldı. Bu sekiz takım hala ligde mücadele eden Knicks, Celtics, Warriors, Lakers, Royals (Sonradan Kings oldu), Pistons, Hawks ve Nationals (Sonradan 76ers oldu)'dır. Bu arada takımlar küçük şehirlerden daha büyük şehirlere taşınmaya başladı. Örneğin Hawks Tri-Cities'den Milwaukee'ye ve oradan St. Louis'e; Royals Rochester'den Cincinnati'ye ve Pistons Fort Wayne'den Detroit'e taşındı.
İlk Afroamerikan oyuncuların kontrat imzalamaya başladığı 1950'ler 5 kez şampiyonluk kazanan Minneapolis Lakers'ın bariz bir üstünlüğü ile geçti.
1954 yılında lig maçlarındaki mücadeleyi hızlandırmak için hücum süresi 24 saniyeye ilk kez NBA'de indirildi.
1956 yılında çaylak pivot Bill Russell'ın Boston Celtics'e transfer olmasıyla ligin görünümü birden değişti. Zaten elinde Bob Cousy gibi yıldız bir gurad bulunan Celtics, ligi domine etmeye başladı ve 13 sezonda 11 şampiyonluk kazandı. 1959 yılında başka bir efsane Wilt Chamberlain NBA'de oynamaya başladı ve tüm rekorları alt üst etti. Russell ile Chamberlain'in çekişmesi halen takım sporlarında gelmiş geçmiş en ünlü çekişmelerden bir olarak kabul edilir.
Bu dönemde Lakers'ın Los Angeles'e taşınması ve bazı yeni takım eklemeleri ile ligin güç dengesi biraz oturmaya başladı.
1967 yılında ABA kısa adıyla "American Basketball Association" isimli başka bir lig kurulması ile ligin kalitesi bir kez daha tehlikeye girdi. New York Nets, Denver Nuggets, Indiana Pacers ve San Antonio Spurs gibi bugün NBA'de mücadele eden takımları da içeren lig 1976'da NBA'le birleşti. Bu dönemde NBA'in Kareem Abdul Jabbar, Oscar Robertson gibi oyuncuları kendi bünyesine katabilmesi belki de NBA'in bu rekabetten üstün çıkmasını sağladı.
ABA ile birleşme sonucu takım sayısı 22'ye çıktı ve birleşmeden üç yıl sonra 1979 yılında ABA'da olan ama NBA'de olmayan üç sayı kuralı NBA tarafından kabul edildi.
Bu yıllardaki lig için diğer önemli olay ise lige katılan yeni oyuncular Larry Bird ve Magic Johnson'dır. Bu iki oyuncu hem lige yeni bir rekabet katmış hem de pek çok yeni izleyici çekti. Bird, Celtics; Magic Johnson ise Lakers tarafından takımlarına katıldı ve Celtics 3, Lakers 5 şampiyonluk kazandı. 1989 yılında ligdeki takım sayısı 27'ye çıkarıldı.
1980'ler bu şekilde geçtikten sonra 1989 yılında Michael Jordan'ın lige girmesi ile NBA yepyeni bir görünüm kazandı ve 1990'lar Chicago Bulls'un etkinliğinde geçdi. Bulls Jordan'ın önderliğinde 6 şampiyonluk kazandı.
1990'larda ayrıca NBA dünya çapında büyük tanınma ve artık dünya çapında takip edilen bir lig konuma ulaştı. 1995 yılında ABD dışında Kanada'da Toronto Raptors ve Vancouver Grizzlies takımları kuruldu ve takım sayısı 29 oldu. 1992 yılında Rüya Takım (Dream Team) adıyla ilk defa NBA'in profesyonel oyuncuları Barselona'daki olimpiyatlara katıldı. Michael Jordan, Larry Bird ve Magic Johnson'lı ABD milli takımı her maçını farklı kazanarak Olimpiyat altın madalyası kazandı.
Uzun süre yabancı oyuncu almakta tereddüt eden takımlar bu dönemde Dražen Petrović, Vlade Divac gibi oyuncuların başarılı olmasıyla tüm dünyadaki ligleri taramaya ve yetenekli oyuncuları bünyelerine katmayan başladılar. 1994 yılında NBA'de MVP ödülünü Nijeryalı Hakeem Olajuwon kazandı. 2002 yılında İspanya vatandaşı Pau Gasol yılın çaylak oyuncusu ödülünü kazandı. Yine 2002 yılında Çin'li Yao Ming NBA Draftı'nda ilk sıradan seçildi.
1996 yılında bayanlar ligi "Women's National Basketball Association" (WNBA), 2002 yılında ise genç oyuncuların gelişmesi için rezerv lig konumunda "NBA Development League" kuruldu.
2004 senesinde daha önce Hornets takımına ev sahipliği yapan Charlotte'da Bobcats takımı kuruldu ve takım sayısı 30'a yükseldi.
Şampiyonluklar
17 kez: Boston Celtics (1957, 1959, 1960, 1961, 1962, 1963, 1964, 1965, 1966, 1968, 1969, 1974, 1976, 1981, 1984, 1986,2008)
14 kez: Los Angeles Lakers (1949, 1950, 1952, 1953, 1954, 1972, 1980, 1982, 1985, 1987, 1988, 2000, 2001, 2002)
6 kez: Chicago Bulls (1991, 1992, 1993, 1996, 1997, 1998)
5 kez: Minneapolis Lakers (1949, 1950, 1952, 1953, 1954)
3 kez: Detroit Pistons (1989, 1990, 2004), San Antonio Spurs (1999, 2003, 2005)
2 kez: Philadelphia Warriors (1947, 1956), Philadelphia 76ers (1967, 1983), New York Knicks (1970, 1973), Houston Rockets (1994, 1995)
1 kez: Baltimore Bullets (1948), Rochester Royals (1951), Syracuse Nationals (1955), St. Louis Hawks (1958), Milwaukee Bucks (1971), Golden State Warriors (1975), Portland Trail Blazers (1977), Washington Bullets (1978), Seattle SuperSonics (1979)
Normal Sezon
Yaz tatilinin ardından Ekim ayı içinde takımlar antreman için kampa girmeye başlarlar. Bu dönem özellikler çaylak oyuncuların ligin zorluğuna alışmaları sağlanır ve takıma güç kazandırmak için çalışamalar yapılır. Ayrıca geniş kadro içinde takım için aktif olarak kullanılacak 12 oyuncu gerektiği durumlarda kullanılabiliecek 3 adet saket listesinde oyuncular belirlenir. Bu dönem sonrası yeni kurulan National Basketball Development League (Bir çeşit NBA'in rezerv ligi)'e gelişmesi için oyuncular gönderilir. Ve Kasım ayının ilk haftasında NBA Normal sezon maçlarına başlanır.
NBA genel olarak 15'er takımdan doğu ve batı olmak üzere iki konferansa bölünmüştür. Her konferans ise 3'e bölünmüştür ve bu toplam 6 grupta 5'er takım vardır.
Normal sezon içinde bir takım toplam 41'i içi saha 41'i deplasmanda olmak üzere 82 maç yapar. Ancak fikstür alışılmışın dışında aynı sırada devreli sistem gibi devam etmez. Her takım kendi grubundaki takımlarla bir sezonda 4 maç yapar. Kendi konferansında bulunan (doğu veya batı) ama diğer iki grupta bulunan takımlarla 3 veya 4 maç yapar. Diğer konferansataki takımlarla ise iki maç yapar. Yoğun maç programı ve her takımın ülkenin diğer ucundaki takımla da sezon içinde oynama mecburiyeti nedeniyle fikstür ona göre düzenlenir ve takımlar turneye çıkar gibi deplasman maçlarına giderler ve sezon boyunca iki üç gün arayla üstüste maçlar yaparlar.
Şubat ayı içinde NBA All-Star maçı için lige ara verilir. Bu bu aradan sonra takımlar için takas dönemi başlar. Bu tarihten sonra lig bitimine kadar takımlar sözleşme imzalasalar dahi yeni oyuncu oynatmalarına izin verilmez ve sezon sonuna kadar aynı kadroyla mücadele etmek zorundadırlar.
Normal sezon maçları Nisan ayı içinde sona erer. Play-off lar öncesi özellikle NBA'de oynayan her oyuncu ve koç için son derece önemli olan sezon ödülleri verilir. Play-off'lar için verilenin dışında sezon için bir En Değerli Oyuncu (Most Valuable Player, MVP) ödülü verilir. Bunun dışında verilen ödüllerin bazıları şöyledir: Ligde ilk sezonunu geçiren oyuncular arasında verilen "Yılın Çaylağı (Rookie) ödülü; Takımlarının genel olarak ilk 5'inde yer almamalarında rağmen yedek kulübesinden (bench) gelerek en büyük faydayı sağlayan oyuncuların aldığı "En iyi 6. Adam Ödülü"; "En Çok Gelişme Gösteren Oyuncu Ödülü"; "En iyi Defansif Oyuncu Ödülü" ve "Yılın en iyi Koçu Ödülü" gibi...
Play Off
NBA Play-offları Nisan sonunda başlar. İki konferanstan 8'er takımdan 16 takım play-offlarda oynamaya hak kazanır. İki konferans için sekizer takım şöyle belirlenir. İki konferans için de ilk üç takım konferanstaki üç grubun lideridir ve doğrudan play off'a çıkar. Kalan beş takım ise gruplar dikkate alınmaksızın galibiyet-mağlubiyet yüzdesi grup liderleri çıktıktan sonra en iyi olan 5 takımdır.
Üst sırada olmak play-off'ta pek çok avantaj geitir. En önemli anvantajlardan biri konferansta birinci sıradan play-off'a çıkan takım sekizinci sıradan çıkan takımla karşılaşır. Bu şekilde lider en kötü galibiyet yüzdesi olan takımla karşılaşmış olur ve bir çeşit seri başı uygulaması uygulanmış olur. İkinci takım yedinci ile, üçüncü altıncı ile ve dördüncü takım beşinci takımla ilk turda karşılaşır. Bunun dışında bir diğer avantaj ise daha iyi sıradan ligi tamamlayan takımın saha avantajına sahip olmasıdır. Bu avantak ilk tur dahil tüm eşleşmelerde uygulanır. Böylece sezonu en iy galibiyetle tamamlayan takım her zaman saha avantajına, yani kendi sahasında daha çok maç yapma imkanına sahiptir.
Play-offlar yedi maç üzerinden oynanır. Yani iki takımın üstüste yapacağı maçlarda 4 galibiyete ulaşan seriyi kazanır ve bir sonraki rakiple eşleşir. Dört galibiyeti bulamayan takım doğrudan elenir. İkinci turda 1. ile 8. galibi ile 5.-6. galibi karşılaşırken; 2.-7. takımların eşleşmesinden üstün çıkan takım ise 3.-6. takımın galibi ile eşleşir. Finale kadar maçların oynanacağı sistem şu şekildedir: 2 - 2 - 1 - 1 - 1 (Önce saha avantajı olan takım başlar) Böylece ligi ön sırada bitiren takım her zaman avantajlı olur. Konferans finalinden sonra Konferans Şampiyonu belli olur ve iki takım NBA Finali'nde karşılar. O zaman seri 2 - 3 - 2 sırasıyla sahalarda oynanır.
NBA Finali iki konferans şampiyonu arasında yine 7 maç üzerinden Haziran ayında oynanır. Kazanan takımın menejeri ve koçu da dahil olmak üzere tüm oyunculara Şampionluk Yüzüğü verilir.
NBA Seçmeleri(Draft)
NBA Seçmeleri (Draft), NBA'de bulunan takımların belli kurallar dahilinde oyuncu seçmesi sistemidir.
NBA'in bugünkü durumuna gelmesinde ve takımların arasındaki dengenin sağlanmasında önemli rolü vardır. Genel olarak NCAA liginde oynayan üniversiteden oyuncular tercih edilirken son senelerde bazı üstün yetenekli oyuncuların doğrudan kolejden itibaren seçildiği de görülmektedir. Bunun dışında son yıllarda yoğun br şekilde ABD dışındaki liglerden de genç oyuncular seçilmektedir.
Yeteneği belli olan ve gelecek vaat eden oyuncular bütün sezon boyunca scoutlar tarafından takip edilir. Ayrıca genç oyuncular yaz liglerinde denenir. Seçim günü gelindiğinde takımların seçeceği oyuncular hemen hemen bellidir. Ancak yine de ilk tercih edilen oyuncuların büyük yıldız oyuncu olacağı kesin değildir. 1998 yılında tüm otoritelerin tercihi olan ve ilk sırada Los Angeles Clippers tarafından büyük umutla ilk sıradan draft edilen Michael Olowokandi bir türlü beklenenleri veremeyip takasta kullanılırken, 1984 yılında 3. sıradan Chicago Bulls tarafından draft edilen Kuzey Karolina mezunu Michael Jordan ligin en önemli oyuncusu olmuş takımına 6 şampiyonluk kazandırmıştır.
Sistem
NBA seçimleri iki aşamada olur. Seçimler kesin kurallara göre belirlenmiştir. İlk aşamada bir önceki sezon play off'a giremeyen 14 takım katılır. Bu aşamada takımlar bir önceki sezondaki sıralamadaki durumlarına göre NBA Lottery denilen çekilişe girerler ve çıkan sonuca göre oyuncularını seçerler.
Bu takımların sıralamada alacakları sıra kura ile belirlenir. Ancak en son sıradaki takımların ilk sıralarda yer alma ihtimalleri daha yüksek tutulmuştur. Sondan başlayarak gider.
1. 250 kombinasyon (1.seçim için ihtimal %25)
2. 199 kombinasyon (% 19.9 ihtimal)
3. 156 kombinasyon (% 15.6 ihtimal)
4. 119 kombinasyon (% 11.9 ihtimal)
5. 88 kombinasyon (% 8.8 ihtimal)
6. 63 kombinasyon (% 6.3 ihtimal)
7. 43 kombinasyon (% 4.3 ihtimal)
8. 28 kombinasyon (% 2.8 ihtimal)
9. 17 kombinasyon (% 1.7 ihtimal)
10. 11 kombinasyon (% 1.1 ihtimal)
11. 8 kombinasyon (% 0.8 ihtimal)
12. 7 kombinasyon (% 0.7 ihtimal)
13. 6 kombinasyon (% 0.6 ihtimal)
14. 5 kombinasyon (% 0.5 ihtimal)
Bu ilk 14 oyuncudan sonra sonraki 16 oyuncu ise play off a çıkan takımlar tarafından tercih edilir. Burada sıralama sezon içinde yaptıkları maçların galibiyet- mağlubiyet oranına göre belirlenir. Sistemin işleyişi yine bir önceki sezonu en iyi oranla bitiren takımın en son tercih etmesi şeklindedir. Burada önemli olan sezonu şampiyon bitirmek değil, normal lig maçlarındaki galibiyet yüzdesidir. Örneğin 2004 yılında play offlar sonunda Detroit Pistons şampiyon olduğu halde normal sezonda en yüksek galibiyet oranını İndiana Pacers aldığı için son sırada İndiana seçmiştir.
İlk turda oyuncular seçildikten sonra aynı sıralama ikinci tur oyuncuları için devam eder ve takımlar ikinci kez oyuncu tercih ederler. Ancak bu sıralama standard olmaz. Çünkü takımlar oyuncu transferinde veya takaslarda draft sırasını da takasa sokarlar. Yani bir oyuncu karşılığında bir draft sırasının karşı takıma verilmesi veya bunu üçlü veya dörtlü olarak takımlar oyuncu ve draft sıralarını takas ederler. Örneğin Vince Carter, Golden State Warriors tarafından draft edilmesine rağmen Golden State hakkını Orlando'ya, Orlando Washington'a, Washington da Toronto Raptors'a devrettiği için Carter Toronto'ya gitmiştir.
1979'dan beri ilk seçilen oyuncular
* 1979- Magic Johnson; Los Angeles Lakers
* 1980- Joe Barry Carroll; Golden State Warriors
* 1981- Mark Aguirre; Dallas Mavericks
* 1982- James Worthy; Los Angeles Lakers
* 1983- Ralph Sampson; Houston Rockets
* 1984- Hakeem Olajuwon; Houston Rockets(Michael Jordan üçüncü sırada seçildi.)
* 1985- Patrick Ewing; New York Knicks
* 1986- Brad Daugherty; Cleveland Cavaliers
* 1987- David Robinson; San Antonio Spurs
* 1988- Danny Manning; Los Angeles Clippers
* 1989- Pervis Ellison; Sacramento Kings
* 1990- Derrick Coleman; New Jersey Nets
* 1991- Larry Johnson; Charlotte Hornets
* 1992- Shaquille O'Neal; Orlando Magic
* 1993- Chris Webber; Orlando Magic
* 1994- Glenn Robinson; Milwaukee Bucks
* 1995- Joe Smith; Golden State Warriors
* 1996- Allen Iverson; Philadelphia 76ers
* 1997- Tim Duncan; San Antonio Spurs
* 1998- Michael Olowokandi; Los Angeles Clippers
* 1999- Elton Brand; Chicago Bulls
* 2000- Kenyon Martin; New Jersey Nets
* 2001- Kwame Brown; Washington Wizards
* 2002- Yao Ming; Houston Rockets
* 2003- LeBron James; Cleveland Cavaliers
* 2004- Dwight Howard; Orlando Magic
* 2005- Andrew Bogut; Milwaukee Bucks
* 2006- Andrea Bargnani; Toronto Raptors
* 2007- Greg Oden; Portland Trail Blazers
* 2008- Derrick Rose; Chicago Bulls
Konu: NBA Nedir? 
Paz Tem. 06, 2008 1:00 pm
